Cách nhận diện từng loại ký sinh trùng sốt rét qua cơn sốt

Thứ tư, 14:08:04 26/09/2018
Thông thường khi mắc bệnh sốt rét, muốn xác định chính xác chủng loại ký sinh trùng sốt rét nào gây bệnh để định hướng cho việc điều trị, cần phải sử dụng phương pháp lấy lam máu xét nghiệm soi dưới kính hiển vi quang học hoặc dùng test chẩn đoán nhanh. Khi không có phương tiện này, có thể dựa vào đặc điểm triệu chứng cơn sốt để nhận định.

Do đặc điểm sinh học của mỗi loại ký sinh trùng sốt rét có tính chất khác nhau nên cơn sốt do ký sinh trùng sốt rét gây bệnh cũng có những đặc điểm khác nhau.

Đối với loại Plasmodium falciparum

Thời gian ủ bệnh ngắn. Cơn sốt thường kịch phát, có khi hai cơn sốt xảy ra liên tiếp với khoảng cách giữa hai cơn sốt ngắn; thường 24 giờ một cơn nên hay gọi là sốt hằng ngày. Trên thực nghiệm ghi nhận thời gian để hoàn thành một chu kỳ ký sinh trùng sốt rét phát triển trong hồng cầu là 48 giờ. Hiện tượng này có thể là do những lần tái nhiễm khác nhau với thời gian ngắn.

Ký sinh trùng sốt rét Plasmodium falciparum có khả năng phân chia với số lượng ký sinh trùng lớn trong khoảng thời gian ngắn và có thể ký sinh ở bất kỳ lứa tuổi nào của hồng cầu, kể cả hồng cầu non đến hồng cầu già. Vì vậy, chỉ cần một số lượng ký sinh trùng trong khoảng thời gian ngắn là đã đạt được ngưỡng gây sốt với số lượng hồng cầu bị nhiễm. Bệnh thường tiến triển nặng, nếu không được phát hiện, chẩn đoán và điều trị kịp thời có thể dẫn đến sốt rét ác tính gây hậu quả tử vong  

Đối với loại Plasmodium vivax

Thời gian ủ bệnh có thể ngắn hay dài. Chủng loại ký sinh trùng sốt rét này thường gây nên cơn sốt cách nhật, cách nhau 48 giờ. Cơn sốt kéo dài có khi tới 10 giờ sau mới hết hoàn toàn. Có khi nhiệt độ tăng cao tới 40oC. Tuy vậy, cũng có những trường hợp chỉ sốt nhẹ với thân nhiệt khoảng từ 37,5 - 38oC. Cơn sốt do bị nhiễm loại ký sinh trùng sốt rét Plasmodium vivax thường không diễn biến rầm rộ nhưng gây nên sự mệt mỏi kéo dài.

Đối với loại Plasmodium malariae

Thời gian ủ bệnh khoảng trên dưới 18 ngày. Khi nhiễm bệnh loại ký sinh trùng này có đặc điểm gây cơn sốt cách 2 ngày rất đặc trưng. Khoảng cách giữa các cơn sốt có thể thay đổi. Cũng có khi người bệnh bị sốt hai cơn (sốt đôi) hoặc ba cơn rồi ngừng một thời gian, Nói chung cơn sốt khá nặng và kéo dài nhưng chu kỳ của cơn sốt thưa, bệnh nhân không suy sụp nhiều, ít gây rối loạn trong cơ thể.

Đối với loại Plasmodium ovale

Thời gian ủ bệnh có thể ngắn hoặc dài, đặc điểm bệnh gần giống như khi bị nhiễm loại ký sinh trùng Plasmodium vivax. Cơn sốt thường xảy ra cách nhật, sốt đột ngột, sốt ngắn và nhẹ. Cơn sốt hay xuất hiện vào buổi chiều và tối. Sốt kèm theo đau mỏi cơ, xương, khớp; đặc biệt đau nhiều ở cột sống

Khi bị mắc bệnh sốt rét, có thể dựa vào đặc điểm tính chất cơn sốt đã được mô tả ở trên để nhận định khái quát về chủng loại ký sinh trùng sốt rét gây bệnh. Đây là cơ sở  nhằm chỉ định điều trị bằng thuốc sốt rét phù hợp nếu không có điều kiện xét nghiệm máu phát hiện chủng loại ký sinh trùng hoặc xét nghiệm lam máu cho kết quả âm tính nhưng có yếu tố dịch tễ định hướng và có cơn sốt rét xảy ra đặc trưng.

Việc điều trị thử bằng thuốc sốt rét đặc hiệu khi nghi ngờ người bệnh bị mắc bệnh sốt rét và theo dõi diễn biến đáp ứng lâm sàng cũng là một phương pháp được cho phép để chẩn đoán hồi cứu xác định bệnh.  

Đào Thị Thu Hiền

Bài viết cùng chuyên mục

Đọc nhiều nhất

Chủ đề được quan tâm

Bí quyết sống khỏe Bí quyết sống khỏe Thứ năm, 14:36:40 09/07/2020
Món ngon giữ lửa yêu Món ngon giữ lửa yêu Thứ năm, 14:35:21 09/07/2020
Bệnh trẻ em Bệnh trẻ em Thứ năm, 14:33:46 09/07/2020
Bệnh phụ nữ Bệnh phụ nữ Thứ năm, 14:31:59 09/07/2020
Bài thuốc hay Bài thuốc hay Thứ năm, 14:30:49 09/07/2020

Video nổi bật

Sản phẩm mới