Chế độ luyện tập cho bệnh nhân đái tháo đường cần chú ý điều gì?
Chế độ luyện tập cho bệnh nhân đái tháo đường
Chọn phương pháp tập thích hợp: nếu không có chống chỉ định gì thì người bệnh có thể tập bất cứ môn thể dục thể thao nào mà họ thích Thông thường họ có thể tập bài thể dục nhịp điệu cường độ trung bình hoặc đi bộ hoặc chạy chậm trong ít nhất 30 phút Một số môn không thích hợp với các bệnh nhân đái tháo đường như cử tạ vì nguy cơ cao gây biến chứng mạch máu Các môn có thể gây chấn thương bàn chân như chạy hoặc đi bộ nên hạn chế cho những người đã có biến chứng thần kinh ngoại biên ở chân...
Người bệnh đái tháo đường không nên tập cử tạ
Phương thức tập: Chia làm 3 giai đoạn Giống như đối với tất cả các vận động viên và những người bình thường khác các bệnh nhân nên dành 5 - 10 phút cho phần khởi động để phòng ngừa bị chấn thương cơ Giai đoạn tập chính nặng hơn nên kéo dài khoảng 20 - 45 phút Giai đoạn thư giãn giảm dần khối lượng vận động trong 5 - 10 phút bằng cách đi bộ chậm, co duỗi chân tay hoặc các động tác thể dục chậm khác trước khi kết thúc bài tập.
Cường độ tập: Nên hạn chế cường độ tập không để huyết áp tối đa vượt quá 180 mmHg.
Tần suất tập: Để có thể đạt được những lợi ích về tim mạch hoặc kiểm soát đường máu tốt hơn thì các bệnh nhân cần phải tập ít nhất 3 ngày/tuần hoặc tập cách ngày. Còn để đạt được mục đích giảm cân cần phải tập ít nhất 5 ngày/tuần.
Một số lưu ý đặc biệt: Cần kiểm tra bàn chân hàng ngày và sau mỗi lần tập xem có bị các nốt phồng da hoặc vết rách hoặc nhiễm trùng ở bàn chân không? Không nên tập trong môi trường quá nóng hoặc quá lạnh và khi đường máu rất cao.
Để có hứng thú tập thể dục đều đặn, các bệnh nhân nên chọn môn thể thao mà mình ưa thích và các môn thể thao theo nhóm có sự tham gia của cả những người thân trong gia đình hoặc bạn bè. Điều quan trọng nhất là nên bắt đầu từ từ, tăng dần dần khối lượng vận động và không nên theo đuổi những mục tiêu quá cao và phi thực tế.
Chế độ luyện tập cho bệnh nhân đái tháo đường phải đi kèm với chế độ dinh dưỡng phù hợp
Để tránh bị hạ đường máu hoặc tăng đường máu hơn nữa trong khi tập luyện cần:
- Ăn 1 bữa vào 1 - 3 giờ trước khi tập hoặc tập sau bữa ăn 1 - 3 giờ.
- Nếu tập nặng hoặc kéo dài thì sau mỗi 30 phút cần ăn thêm 1 bữa nhẹ carbohydrate
- Tiêm insulin ít nhất 1 giờ trước khi bắt đầu tập. Nếu phải tiêm trước khi tập chưa đến 1 giờ thì nên tiêm vào các vùng ít vận động (như bụng), không nên tiêm ở đùi.
- Thay đổi chế độ điều trị insulin hàng ngày và thường là phải giảm liều mũi tiêm insulin trước khi tập.
- Đo đường máu nhiều lần, tốt nhất là cả trước, trong và sau khi tập. Trường hợp với đường máu trước khi tập:
+ Nếu < 100mg/dl (< 5 5 mmol/l): Cần ăn một bữa nhẹ trước khi tập.
+ Nếu = 100 - 250mg/dl (5,5 - 14 mmol/l): Có thể tập bình thường.
+ Nếu > 250mg/dl (> 14 mmol/l): Cần kiểm tra ceton trong nước tiểu Nếu ceton niệu âm tính thì có thể tập bình thường. Nhưng nếu ceton niệu dương tính thì không nên tập, mà cần tiêm 1 mũi insulin rồi kiểm tra lại đường máu và ceton niệu, chỉ tập lại nếu ceton niệu trở thành âm tính.
Cần có sự hiểu biết về mức độ thay đổi nồng độ đường máu theo mỗi bài tập và mỗi môn thể thao khác nhau để phần nào có thể tự theo dõi và đánh giá được tác dụng, nguy cơ của việc tập luyện thể dục thể thao.
Ngoài ra bệnh nhân đái tháo đường cần lưu ý khi tập nên mặc quần áo rộng và phải đi giày, còn nếu tập ngoài nắng thì nên đeo kính râm. Tuy nhiên không nên tập khi trời quá nóng hoặc quá lạnh. Cũng cần lưu ý có đủ nước uống trong và sau khi tập.
Lưu ý là song song với tập thể dục thể thao đều đặn, các bệnh nhân đái tháo đường cần tích cực vận động ngay tại nhà thông qua các công việc như làm vườn, dọn dẹp nhà cửa hay nội trợ... Các bạn cũng phải tránh các thói quen xấu lười vận động như ngồi xem tivi, chơi game hay ngủ trưa quá dài.
